Ο ψυχολόγος Jean Piaget υποστήριζε ότι τα θεμέλια της αυτοεκτίμησης χτίζονται μεταξύ των ηλικιών από 6 έως 11 ετών, όπου συνήθως τα παιδιά είναι πιθανό να ασχοληθούν με κάποιο άθλημα. Πλήθος από έρευνες συνηγορούν και υποστηρίζουν την θετική συσχέτιση μεταξύ αθλητικής συμμετοχής και αυτοεκτίμησης, τόσο στην νεαρή παιδική ηλικία, κυρίως όμως στην εφηβεία. Η συμμετοχή στον αθλητισμό επηρεάζει θετικά την αυτοεικόνα, χτίζοντας έναν πιο δυνατό χαρακτήρα, ενώ παράλληλα αποκτούν θετική εικόνα του σώματός τους, καθώς και των δεξιοτήτων που αναπτύσσουν. Η αυτοεκτίμηση καθορίζει σε μεγάλο βαθμό το πόσο ικανός αισθάνεται ο άνθρωπος.
Η θετική ενίσχυση που λαμβάνει το παιδί (αναγνώριση, προσοχή, αποδοχή, ενδιαφέρον, επιβράβευση και θετική ανατροφοδότηση), το ωφελεί στον μεγαλύτερο βαθμό. Η αποδοχή από συνομηλίκους αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για τον προσδιορισμό της σχέσης μεταξύ της συμμετοχής στον αθλητισμό και της αυτοεκτίμησης, καθώς συμβάλλει στην κοινωνική αποδοχή, παράγοντα εξέχουσας σημασίας για ένα παιδί οποιασδήποτε ηλικίας. Μελέτες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι με υψηλή αυτοεκτίμηση προσπαθούν περισσότερο να βελτιωθούν, καθώς προσαρμοζόμουν τις συμπεριφορές τους ανάλογα. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να οι γονείς των νεαρών παιδιών που ασχολούνται με τον αθλητισμό να επιβεβαιώνουν και να ενισχύουν τις προσπάθειές τους, π.χ. λέγοντας τακτικά «μπράβο που προσπαθείς».
Οι έννοιες της αυτοεκτίμησης, της συμπεριφοράς και των πεποιθήσεων είναι προϊόντα μάθησης μέσα από την αλληλεπίδραση με το περιβάλλον. Συνεπώς, τα παιδιά χτίζουν θετική εικόνα για τον εαυτό τους μέσα από την αλληλεπίδραση που έχουν με τους γονείς, τους προπονητές και τους συμπαίκτες τους.
«Οι προπονητές που εφαρμόζουν θετική ενίσχυση, ενθάρρυνση και διορθωτική ανατροφοδότηση μπορούν να βελτιώσουν την αυτοεκτίμηση των νέων» (Smith, Smoll & Curtis)
Εμείς στην Sportcamp υπηρετούμε ευλαβικά το αθλητικό ιδεώδες και παροτρύνουμε με αγάπη και ενδιαφέρον εσάς τους γονείς να εντάξετε τις παρακάτω συμβουλές στην καθημερινότητά σας!
Πώς, λοιπόν, να βοηθήσω το παιδί μου να αποκτήσει αυτοπεποίθηση μέσα από την ενασχόληση με τον αθλητισμό;
• Αποφύγετε τις συγκρίσεις.
• Υποστηρίξτε το, ανεξάρτητα από το αν εκτελεί άριστα το άθλημα.
• Καλλιεργήστε την πίστη στις ικανότητές του και την εμπιστοσύνη στον εαυτό του.
• Βοηθήστε το να εστιάζει στην αξία του αθλητικού ιδεώδους και στο ίδιο το παιχνίδι, όχι στη νίκη.
• Για να νικήσει τον φόβο της αποτυχίας, επιτρέψτε του να κάνει λάθη και να μάθει από αυτά.
Τεχνικές βελτίωσης της αθλητικής αυτοπεποίθησης
•Αυτό-διάλογος: μπορούμε να εκπαιδεύσουμε το παιδί να μιλά στον εαυτό του με θετικές λέξεις και φράσεις όπως «Πάμε!», «Θα τα καταφέρω!», «Μπορώ!». Με τη χρήση αυτών των λέξεων μπορεί να ενισχυθεί η αυτοπεποίθησή του και να αυξηθούν τα θετικά του συναισθήματα.
•Ενθάρρυνση: η ενθάρρυνση λεκτική και μη λεκτική και η παροχή θετικής ανατροφοδότησης μπορεί να αυξήσει την κινητοποίηση των αθλητών και να συμβάλλει στην καλλιέργεια και διατήρηση της αυτοπεποίθησής τους.
•Διαχείριση της αποτυχίας: εξαιρετικής σημασίας είναι η διαχείριση της αποτυχίας/ ήττας για τους αθλητές. Χρειάζεται τα παιδιά να νιώθουν ασφάλεια, να γνωρίζουν πως η αποτυχία επιτρέπεται και είναι ανθρώπινη και να ενθαρρύνονται για βελτίωση. Η διαχείριση της αποτυχίας από τους σημαντικούς άλλους είναι καθοριστική στην περίπτωση αυτή.
Μην ξεχνάτε πως ο αθλητισμός και η άσκηση ανήκουν σε εκείνες τις φυσικές δραστηριότητες που ενισχύουν την ανάπτυξη των παιδιών όχι μόνο σε σωματικό επίπεδο μαθαίνοντας νέες ικανότητες, αλλά τους δίνουν την ευκαιρία να εκφραστούν και να ξεκινήσουν το μεγάλο ταξίδι της ανακάλυψης του εαυτού και της ταυτότητας τους ενώ οδηγούνται σταδιακά προς την ενηλικίωση, έχοντας ως εφόδιο μια σειρά από ηθικές αξίες απαραίτητες για την ολοκλήρωση της προσωπικότητας τους. Η ικανοποίηση που αντλεί το παιδί το βοηθάει να ξεπερνάει τις αντιξοότητες που θα αντιμετωπίσει ως ενήλικας.
Υπογράφει η ψυχολόγος της κατασκήνωσης Κατερίνα Κονδύλη